Worden mensen écht ziek van vocht en schimmelproblemen in huis of op het werk?

Ja, mensen worden daadwerkelijk ziek — en blijven ziek — na blootstelling aan woningen of gebouwen met waterschade, ook wel bekend als Water-Damaged Buildings (WDB). Door de jaren heen heeft deze aandoening verschillende benamingen gekregen, waaronder ‘schimmelziekte’, beter bekend als Mold-Illness. De meest uitgebreide en wetenschappelijk onderbouwde beschrijving hiervan vind je in het Expert Treating Physicians Consensus Report, gepubliceerd in juli 2010. In dit rapport bevestigen vooraanstaande artsen dat deze ziekte niet alleen écht bestaat, maar bovendien goed behandelbaar is.

Geen allergie, maar een ontstekingsaandoening

Belangrijk om te weten: dit is géén allergie. Het is een ontstekingsreactie van het lichaam, veroorzaakt doordat het immuunsysteem ernstig ontregeld raakt. De term ‘schimmelziekte’ is eigenlijk een subcategorie van een bredere aandoening, bekend als biotoxine-ziekte, of in medische termen: Chronic Inflammatory Response Syndrome (CIRS).

CIRS wordt als volgt gedefinieerd:"Een acute en chronische, systemische ontstekingsreactie van het lichaam, ontstaan na blootstelling aan de binnenomgeving van een gebouw met vocht- of waterschade, waarin giftige micro-organismen voorkomen — waaronder, maar niet beperkt tot, schimmels, bacteriën, actinomyceten en mycobacteriën. Daarnaast kunnen er ontstekingsbevorderende stoffen aanwezig zijn zoals endotoxinen, bètaglucanen, hemolysines, proteinases, mannans, spirocyclische drimanen en vluchtige organische stoffen."

Hoe ontstaat deze aandoening?

Een gebouw kan op veel manieren een broedplaats worden voor schadelijke microben en toxines: door bouwfouten, slechte ventilatie, gebrekkig onderhoud, lekkages, kruipruimtes met vochtproblemen, platte daken of slecht afgedichte gevels. Hierdoor ontstaat een ongezond binnenklimaat dat het immuunsysteem onder druk zet.

Sinds 1998 heeft Dr. Shoemaker ruim 7.000 patiënten behandeld die ziek werden van deze omstandigheden. Het syndroom is herkenbaar via bloedonderzoek in reguliere medische laboratoria. En de omvang van dit probleem is groot: volgens het RIVM heeft naar schatting 1 op de 5 woningen (10%) last van zichtbare schimmel en 16% van waterschade of vochtproblemen (hier zijn nog niet de verborgen schimmel en vochtproblemen bijgerekend).

Want ook niet zichtbare of oude waterschade kan problemen geven en de klachten zal men hier dus ook niet direct aan relateren. De kans dat je aan schimmel en schimmel toxines wordt blootgesteld in je woning is dus best groot.

Wat gebeurt er in je lichaam?

Veel patiënten ‘zien er niet ziek uit’, maar hebben wel degelijk te maken met een ziekte die hun kwaliteit van leven aantast. Vaak weten zij niet dat ze een genetische aanleg hebben om deze ziekte te ontwikkelen, gebaseerd op hun immuunrespons-genen (zoals het HLA–DR gen). De ontstekingen die hen ziek maken ontstaan van binnenuit, doordat het aangeboren immuunsysteem — dat bij iedereen genetisch anders werkt — totaal uit balans raakt.

Bij blootstelling aan een ongezond gebouw ontstaan verstoringen in dit immuunsysteem. Deze herstellen zichzelf niet, worden vaak erger en veroorzaken chronische ontstekingen in bloed en weefsels. Daarnaast raakt de regulatie van belangrijke biochemische processen ontregeld.

Waarom de één hier ziek van wordt en de ander niet, heeft te maken met genetische gevoeligheid: zo’n 25% van de bevolking heeft specifieke HLA-typen die hen vatbaar maken.

Bij deze mensen worden lichaamsvreemde stoffen niet goed uitgescheiden, waardoor het immuunsysteem constant in de aanval blijft. Dit veroorzaakt steeds meer ontstekingen, die leiden tot een breed scala aan lichamelijke en mentale klachten.

Een vicieuze cirkel van ontstekingen

Het resultaat: een vicieuze cirkel waarin het lichaam zichzelf blijft aanvallen en chronische klachten blijven bestaan. De ontstekingen verergeren en leiden tot een breed scala aan gezondheidsklachten die elk orgaansysteem in het lichaam raken met uitputting, pijn, cognitieve problemen tot gevolg. Op termijn richt het immuunsysteem meer schade aan dan de oorspronkelijke boosdoener.

Herken jij jezelf in dit verhaal? Blijf niet onnodig rondlopen met vage, chronische klachten waarvan niemand de oorzaak lijkt te vinden. Laat onderzoeken of jouw immuunsysteem, hormonen, darmen of genetische aanleg een rol spelen. Met gericht labonderzoek en een persoonlijk behandelplan kun je je gezondheid terugwinnen.